|
|
-
صنایع دستی
سبدبافی
سبد بافي؛ يکي از صنایع دستي منطقهي گناباد است. شاخه های جوان و باريك درختان بید و ارغوان و بادامشك (بادام کوهی) را در آب می خیسانند تا انعطاف پذيرشود و بتوانند آنها را همچون رشته هایی در هم ببافند و گره بزنند و با آن ظروفی مانند سبد، درب کندو، سفته قوت (ظرفي براي پهن کردن برگه هاي میوه جهت خشك كردن آن) و انواع ظروف دیگرمي سازند . همچنین ظروف تزیینی و ظریف ترراباساقه ي غلات به ویزه گندم هم می بافند .
پارچه بافی بیدخت
پارچه بافی از مشاغل بسیار کهن گناباد است که امروزه با صنعتی شدن نساجی ها منسوخ شده است اما در بیدخت گناباد پارچه بافی به صورت سنتی فعال است.
قالی بافی
قالی بافی یکی از صنایع بومی منطقه است که از دیرباز رواج داشته طرح های لچک و ترنج از طرح های بومی منطقه گناباد است.
کاشی سنتی
کاشی سنتی از صنایع قدیمی ایرانی که سابقه ی آن به هزارهی دوم پیش از میلاد می رسد. این هنر در بیدخت گناباد هنوز چراغش روشن است.
سفال
سفال؛ معروفترین صنایع دستی گناباد است که با طرح های بومی و منحصربه فرد از پنج هزار سال پیش در منطقه گناباد مرسوم بوده و امروزه نیز شکل سنتی خود را در تولید نقش حفظ کرده است.
سفال مند گناباد
بررسی های باستان شناسی در گناباد نشان داده است که حداقل از هزاره , ی سوم پیش از میلاد سفالگری در این منطقه رواج داشته است.کارگاه های سفالگری در گناباد از آن زمان تا عصر حاضر توانسته اند به فعالیت های خود ادامه دهند. نقاشی روی بدنه ی ظروف سفالی گناباد ازقدمت زیادی برخوردار بوده و نقش های ایجاد شده از باورها و آداب و محیط اطراف الهام می گرفته و در طی زمان، از پیش از تاریخ تا عصر حاضر بنا به نحو زندگی تغییراتی کرده است. نقوش روی سفال های مند گناباد شامل نقوش انسانی، حیوانی، گیاهی، هندسی و اسطوره ای است و از این میان می توان به نقش خورشید، ماهی، سفال، درخت و پرنده اشاره کرد.
نقش خورشید
این نقش در اصطلاح سفالگران مند به «خورشید خانم» شهرت دارد. خورشید به شکل صورت خانمی زیبا با ابروهای به هم پیوسته و گیسوان بافته ی مشکین و آبی رنگ و گونه و لب هایی به رنگ قرمز و نارنجی می باشد. خورشید در گذشته ی ایران زمین قابل ستایش و پرستش بوده چنانکه یکی از ایزدان ایران باستان خورشید است در کویر گناباد خورشید بیش از هر پدیده ی دیگر خودنمایی می کند و هنرمندان این سرزمین آن را به عنوان عنصر اصلی برای تزئین ظروف سفالی استفاده کرده اند.
نقش ماهی
نقش ماهی یکی از عناصر عمده ی تزئین ظروف سفالی مند گناباد است. نقش ماهی به دو وضعیت افقی و عمودی ترسیم می گردد. در نقاشی ماهی های عمودی معمولا بین هر دو ماهی یک شاخه ی گل و برگ دار ) هم نقاشی می شود. ماهی در بينش اعتقادی ایرانیان قدیم آفریده شده ی اورمزد بود که به مقابله با وزغ که آفریده شده ی اهریمن بود پرداخت.
نقش درخت زندگی
ترکیبی از تصاویر برگ، ساقه، میوه و گل می باشد. در قلمرو اسطوره، درخت زندگی همان «هوم سپیده است؛ درختی که خوردن میوه ی آن جاودانگی می بخشد. علت نامگذاری آن به درخت زندگی شاید همین امر است.
اداره میراث فرهنگی، و صنایع دستی و گردشگری
شهرستان گناباد
|
|